Ekonomi yönetimi döviz korumalı mevduattan çıkış konusunda agresif adımlarını sürdürürken, şu ana kadar somut bir atak yapılmayan YUVAM hesaplarında 2022 yılına göre bir yavaşlama olsa da artışın devam ettiği görülüyor.
YUVAM hesabına ilişkin veriler kamuoyuyla paylaşılmazken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ödeme istikrarı istatistiklerinde yer alan bazı veriler bu konuda sinyaller veriyor.
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, söz konusu bilgi setinde yer alan yabancı kişilerin mevduatlarına ilişkin bilgilerden YUVAM hesapları hakkında fikir edinmenin mümkün olduğu görüşünde.
Bu bilgilere bakıldığında 2023 yılının ilk 9 ayı itibarıyla bu hesaplarda 2,6 milyar dolarlık bir artış olduğu gözlendi. Eylül ayına baktığımızda ise bu hesaplarda 12 milyon dolarlık bir azalma görüldü. Eylül ayı itibarıyla bu hesaplarda son 12 ayda 6 milyar doların üzerinde artış kaydedildi.
YUVAM hesaplarının tasarruf sahiplerinin kullanımına sunulduğu 2022 yılında bu hesaplarda hızlı bir artış kaydedildi. TCMB verilerine göre yurt dışı yerleşiklerin mevduatında 2022 yılı Eylül ayında aylık 1,8 milyar dolar artış yaşandı.
12 aylık kümülatif verilere bakıldığında 2023 Şubat itibarıyla 12 aylık artış 11,4 milyar dolar olarak kaydedildi.
Bu tarihten sonraki 12 aylık verilere bakıldığında ivmenin yavaşladığı görüldü. Seçimlerin gerçekleştiği mayıs ayı itibarıyla 12 aylık artış 10 milyar doların altına düştü. Eylül 2023’te ise son 12 aydaki artış 6 milyar dolara düştü.
Şirketler YUVAM hesaplarına da para yatırabiliyor.
Şubat 2022’de yapılan açıklamayla TCMB’nin, yurtdışındaki kişilerin tasarruflarını Türkiye’de değerlendirmelerini teşvik etmek amacıyla yurt içi bankalarda “Yurtdışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM)” hesapları açma kararı aldığı bildirilmişti.
Bu amaçla yurt dışında yaşayan vatandaşların yurt içi bankalarda açacakları ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini döviz tevdiat hesapları ile döviz katılma fonlarını Türk lirası cinsinden YUVAM hesaplarına çevirmeleri halinde teşvik sağlanacağı açıklandı. Yabancı bankalardan transfer edecekleri döviz tutarları karşılığında.
YUVAM hesapları 3, 6, 12 ve 24 ay vadeli olarak sunulurken, hesap sahiplerine hesapların vadesine göre değişen oranlarda kur koruması ve ek gelir imkanı sağlandı.
YUVAM hesaplarına tahakkuk ettirilecek faiz/kar payı, hesap açılış ve vadesindeki döviz kuru değişim oranı ve TCMB’nin vereceği toplam ek getiri ile karşılaştırılarak mevduat ve katılım fonu sahibine yüksek olan ödeme yapıldı. oran.
Yabancı özel ve tüzel kişilerin yanı sıra tüzel kişilerin de bu hesaplara katılmasının önü açıldı.
