Sessizlik arayan ve gezgin Erling Kagge, Üç Kutup’a yürüyerek ulaşan ilk kişi değil sadece. Aynı zamanda bu yolculukların hayatta ne anlama geldiğini düşünerek; Yalanlarla, belirsizliklerle ve sıkıntılarla dolu hayatımızda yürümenin ve sessizliğin değerini anlatan bir yazar.
Sessizliğin ve yalnızlığın hoş karşılanmadığı gösteri ve gürültü çağında Kagge, kalabalıktan kaçmayı ve suskunluğu anlatmaya çalışıyor. Başka bir deyişle yapay sessizlik ve yalnızlık yerine saf netlik ve özgürlüğü öneriyor.
“Kutup gecelerinin statik kasvetinden” beslenen, Thoreau’nun “yeter, çok az değildir” düsturuyla hareket eden Kagge, neoliberalizmin tatmin formüllerine hiç aldırış etmeden, küçük lokmalardan ve büyük sessizliklerden keyif alıyor; Kitaplarında dünyanın içindeyken dünyayı parantez içine alabilmenin hikmetlerinden bahseder.
İnsanın yürüdükçe insanlaştığını, bunun öğrendiğimiz “en tehlikeli iş” olduğunu, yolculuklarda karşılaştığımız şeyleri anlatarak dilimizi geliştirdiğimizi belirten Kagge, bir bakıma bizi özgürlüğün ve özgürlüğün ayak izleriyle buluşturuyor. dildeki karşılığıdır. Böylece hepimizi oturup sürekli konuşmaya zorlayan çağdaş dünyada, sessizce yürümeyi ve izlemeyi ön plana çıkarıyor.
Kagge, üçlemeyi ‘Gürültü Çağında Sessizlik’ ve dinginliği ve hareket halinde olmayı anlattığı ‘Adım Adım Yürümek’ten sonra yazdığı ‘Bir Kaşifin Felsefesi’ ile tamamlıyor; Doğayla baş başa kaldığı anlardan edindiği tecrübeleri paylaşıyor.
GÖREREK VE HESAPLAYARAK YÜRÜMEK
Kagge’nin bahsettiği doğayla bütünleşmek ve değişim içinde olmak, günümüzde pazarlanan yalnızlık ve keşif yolculuklarından oldukça farklıdır. Yazar, seyahat ve keşfetmeyi, etrafta olup bitenleri anlamlandırmak ve doğanın işleyişinin farkına varmak olarak yorumluyor. Kar taneleri ile kayaların birbirinin aynısı olmadığını, doğanın kendine ait bir dili ve bilinci olduğunu görür. Bunları anlayamamanın ve doğadan uzaklaşmanın insanlığa mutsuzluk getirdiğini ve bunu kalıplaştırdığını söylüyor.
‘Bir Kaşifin Felsefesi’ doğaya karışma fikri üzerine kesin bir metin; Kagge’nin hayallerini nasıl gerçekleştirdiğini adım adım okuyoruz ve karşılaştığı şeylerle karşılaşıyoruz. “Karda, buzda, dağda disiplinli olmayı öğrendim”Şöyle diyen bir kaşifle karşı karşıyayız:
Bir Kaşifin İdeolojisi, Erling Kagge, Çevirmen: Oğuz Tecimen, 160 sayfa, Kolektif Kitap, 2023.İyimserliği ve korkuyu yenmeyi doğada yeniden öğrenen çağımızın kahramanı Kagge, körü körüne değil, görerek ve hesaplaşarak yürüyor; Her türlü koşul ve olasılık dikkate alınarak yapılabileceğini hatırlatır bize.
Kagge’ye göre yürümenin mutlaka keşifle sonuçlanması gerekmiyor; Sadece yürünebilir. Ancak bir şeye ulaşmanın eşiğine gelmek bazen korkutucu olabiliyor ve kapıyı açmak için tek bir adım kaldığında insan anlamsızca ya da sebepsiz geri çekilebiliyor. Metinde yazar, tüm bunlardan sonra her koşulda ilerlemeye karar verme aşamalarını ve günlük hayatta yaptığımız pek çok şeyin aslında o kadar da değerli olmadığını anlatıyor.
‘HAYATIMIZ HİÇBİR ZAMAN TEHLİKEDEN UZAK OLMAYACAK’
“Kutuplara yapılan keşiflerin tarihi, her şeye rağmen hayatta kalan insanların hikayeleriyle doludur.”Olasılık ile olasılığı birbirinden ayırmayı öğrendiğini söyleyen Kagge, dağlardan ve buzullardan bakarak bugüne dair bir not tutuyor: “İnsan için mümkün olan ve olmayan şeyler değişiyor, her şeyin her zamankinden daha hızlı değiştiği bir zamanda yaşıyoruz.”
Kagge sadece kendi keşif gezilerini ve bunlarla ilgili hikayeleri anlatmıyor; Kendisinden önce benzer yollardan geçenleri de hatırlıyor. Yazarın esprisi öğrendikleriyle yeni öğrenme yolculuklarına çıkmak ve bunları ilgilenenlerle paylaşmaktır. Hayatta kalmakla deneyim kazanmak arasındaki ince çizgiyle ilgili anlattıklarından sadece biri. Bunlara gitmenin ve kalmanın kalbini ya da kazanmakla kaybetmek arasındaki küçük duraklamayı da eklemek mümkün: “Hayat yolundaki kısa yolculuklar da çok tehlikeli olabilir, aslında uygar yaşamın da tıpkı medeni hayat kadar tekinsiz olabileceğini çoğu zaman hissetmişimdir. vahşi dünyada seyahat ediyor. (…) İster vahşi doğada ister günlük yaşamda olsun, hayatımız hiçbir zaman tehlikelerden uzak olmayacaktır. Öte yandan insan seçtiği yol doğrultusunda zar attığında tehlikeye karşı koymak başlı başına bir dilek haline gelir. Aksi takdirde direklere helikopter veya motorlu kızakla gidebilirsiniz. Elbette sefer öncesi riski en aza indirmek gerekiyor ama risk olmadığında kazanılacak ya da kaybedilecek bir şey yok” dedi.
DOĞANIN KARŞISINDA PARLANMAK
Kagge’nin doğada ve buzullarda öğrendiği iki şey daha var: Doyum peşinde koşmamak ve yalnız kalmak. Dahası da var: Bilginin izini sürmek, başkalarıyla birlikte yaşamak ve durağan olmamak. Muharrir bunların arasında yalnızlığa ilişkin bir parantez daha açıyor: “Güney Kutbu’ndan döndüğümde bana bu geziden değerli bir şey öğrenip öğrenmediğimi sordular. Ben de ‘Elbette öyle oldu’ diye cevap verdim. Sonra bir gazeteci bana ne öğrendiğimi sordu. Kolay bir cevabım yoktu. O elli günün hayatımın en eğitici deneyimi olduğundan şüphem yok elbette ama anlıyor musun, bazı şeyleri kelimelere dökmek kolay değil. Benim için yolculuk Antarktika’ya gitmeden önce başladı ve hala devam ediyor. Bugün, buna rağmen Aradan geçen onca yıl boyunca, gece gündüz buzda yürümekten öğrendiklerimi tam olarak anlatamam ama o dönemde anladığım ve ifade edebildiğim bir şey var: “Meğerse benim için çok mümkünmüş. Önceki hayatımdan farklı bir şekilde yaşıyorum. Yalnız olmak, bilinmeyen bir süre yalnız kalmak hiç de tehlikeli değil. Aslında tehlikeli olan bunun tam tersidir.”
Sessizliğin ve doğanın dilini öğrenmenin aşamalarını anlatan Kagge, küçük adımlardan ve küçük lokmalardan nasıl keyif aldığını, kutuplarda seçenek azlığından nasıl keyif aldığını paylaşıyor. Yani yoksunluğun insanı olgunlaştırdığını ve iyi bir öğretmen olduğunu hatırlatır bize. Mesela zarif yenilgiler, sorumluluklar, gerçek özgürlükler ve kayıplar…
Neyle karşılaşacağını bilmeden, “hayırsever ol” ve “kamp yaptığın yeri her zaman bulduğun gibi ya da daha iyi bir durumda bırak” kurallarına harfiyen uyarak yola çıkan Kagge, bu süreçte edindiği deneyimleri anlatıyor. hepimizi seyahatlerine dahil ederken yürüyüşleri ve ‘Bir Kaşifin Felsefesi’: Doğanın Doğası’nda içini döküyor. Hayatın inceliklerinin yanı sıra kendi hayatından kesitleri seyahatleriyle birleştiriyor. Attığı her adımda doğanın karşısında yaşlandığını ve küçüldüğünü hissediyor.
